Empathie als kern van je bedrijfscultuur

Empathie is een belangrijk element van een succesvolle onderneming. Wanneer werknemers zich gezien en erkend voelen ontstaat er een krachtige bedrijfscultuur. Volgens Vanessa Lagas, oprichter en directeur van CRM-dienstverlener Pixelzebra, Microsoft Dynamics partner, is empathie de motor om je bedrijf door lastige situaties te loodsen, zoals de coronapandemie.

“Ik ben er heilig van overtuigd dat een goede bedrijfscultuur, saamhorigheidsgevoel en draagvlak de cruciale elementen zijn voor een succesvol bedrijf”, zegt Lagas. In haar eigen organisatie vertaalt dit zich bijvoorbeeld in een bijzonder laag verloop van medewerkers. Sterker nog, veel collega’s zien elkaar ook buiten het werk. “Je kunt het natuurlijk nooit afdwingen dat mensen ook privé afspreken, maar wanneer ze dat doen, zegt dat wel iets over de klik die ze hebben. En dat zie je dan ook terug op de werkvloer.”

Onderdeel van het team

Om de bedrijfscultuur te bewaken, worden nieuwe werknemers zorgvuldig uitgezocht. “Ik wil dat iemand echt bij het bedrijf past”, zegt Lagas daarover. Zelf is ze sterk empathisch aangelegd en merkt dat dit een groot voordeel is in het aansturen van het bedrijf. Naast dat ze op zeer regelmatige basis gesprekken voert met medewerkers, voelt ze vaak aan wanneer het ergens in de organisatie schuurt. “Dat kan in een project zijn, maar ook iets dat iemand persoonlijk raakt. Ik maak het bespreekbaar en probeer zoveel mogelijk te helpen en ondersteunen.” Het maakt dat Lagas door de werknemers van Pixelzebra niet zozeer als baas wordt gezien, maar als onderdeel van het team. “Natuurlijk moet er iemand de boel aansturen, maar ik sta echt náást de mensen. We doen het samen.”

Veilige omgeving

In veel organisaties gaat het om resultaten. Daardoor ligt de focus veelal op visie, strategie, jaarcijfers en acties om te kunnen groeien. En hoewel groei natuurlijk ook voor Pixelzebra belangrijk is, blijkt in de praktijk dat de grootste groei wordt bereikt door teams waarin mensen zich gezien en erkend voelen. Waarin er ruimte is om te zeggen wat mensen denken en waar leidinggevenden fouten durven toe te geven. “Een veilige omgeving is ontzettend belangrijk en dat kan alleen als ik mezelf als mens laat zien en me inleef in de medewerkers.” Daarom zorgt Lagas ervoor dat ze regelmatig met medewerkers gaat lunchen waarbij ze vooral praat over de mens áchter de werknemer. “Ook ons kerstdiner en de familiedag die we in de zomer organiseren, dragen daaraan bij. Bij het kerstdiner zijn partners welkom en op de familiedag komt het hele gezin. Je ziet je collega’s dan op een andere manier, waardoor je andere gesprekken hebt. Het is heel verhelderend om iemand in een andere rol, bijvoorbeeld die van moeder of partner, te zien. Dat verdiept het contact.”

Luisteren

Luisteren zorgt voor een beter begrip van werknemers. “Ik ben van nature een empathisch persoon, dat maakt het voor mij wellicht wat eenvoudiger of natuurlijker om op deze manier met mijn collega’s om te gaan”, zegt Lagas. “Maar ik denk dat dit voor iedere ondernemer te leren en te doen is. Het levert je zoveel op. Wanneer je luistert naar wat iemand drijft, boeit en interesseert, kun je mensen aandacht en begrip geven, zodat ze kunnen excelleren in hun werk, maar ook daarbuiten.” Het levert Pixelzebra een hecht team op, waarbij het verloop extreem laag is. “Wanneer iemand weggaat bij ons, zie je dat het hele bedrijf in shock is. Ik vind dat zelf ook altijd jammer, want je verliest toch iemand die heeft meegebouwd aan het bedrijf.”

Coronapandemie

De saamhorigheid en empathische bedrijfscultuur zorgen ervoor dat het bedrijf sterk door de coronapandemie vaart. “De eerste lockdown was voor iedereen schrikken, maar bij Pixelzebra zagen we direct de saamhorigheid en het doorzettingsvermogen als team. Het scheelde dat we al gewend waren om online te werken. Waar ik heel trots op ben, is hoe iedereen die eerste twee weken zijn en haar schouders eronder zette om het bedrijf op afstand gewoon door te laten draaien.” Op het moment dat de wereld in de zomer van 2020 weer enigszins begon te draaien na de eerste lockdown, riep Lagas direct het hele bedrijf bij elkaar om te praten over wat er was gebeurd en hoe het verder moest volgens iedereen. “Ik vind het belangrijk dat iedereen meedenkt, dat mensen zich gehoord voelen en dat we op die manier draagvlak creëren.” In een Van der Valk (“Op ons eigen kantoor konden we de 1,5 meter-regel met z’n allen niet aanhouden”) sprak het team over hoe ze de lockdown hadden ervaren, wat mensen raakte, waar de moeilijkheden lagen. “Dat was een fijne avond met open en eerlijke gesprekken. Heel waardevol”, zegt Lagas.

Beste weg uit de crisis

De bijeenkomst gaf Lagas en mede-directieleden Robert van der Kleij en Robert Lagas een goed beeld van de problematiek en zorgen die werknemers hadden. “De eerste stap was het aanwijzen van een onafhankelijk vertrouwenspersoon”, zegt Lagas. “Hoewel ik de indruk heb dat de drempel om bij mij aan te kloppen niet zo hoog is voor werknemers, vind ik het belangrijk dat ze zich veilig voelen en ook zaken kunnen delen die ze wellicht niet direct met de directie willen delen.” Verder werd er een werkgroep samengesteld uit alle gelederen van de organisatie om te bekijken wat de beste weg uit de crisis is voor het team. “Iedereen heeft het steeds over ‘het nieuwe normaal’ en ‘nieuwe manier van werken’, maar wat ís dat eigenlijk? Wat betekent dat voor onze organisatie? Ik vind het belangrijk om daarover sámen met de werknemers over na te denken en daarvoor plannen te maken. Mensen hebben een grote mate van autonomie en dat vind ik belangrijk, dus betrekken we iedereen bij die plannen.”

Saamhorigheid

Op dit moment mogen er per dag acht mensen naar kantoor bij Pixelzebra, waarbij de huidige coronaregels streng worden gevolgd om veilig te kunnen werken. “Ben je nummer 9 en sta je voor de deur? Dan word je helaas zonder pardon weer naar huis gestuurd”, zegt Lagas. Toch is de behoefte om twee tot drie dagen per week op kantoor te werken groot onder de werknemers, vertelt ze. “Het is een complexe puzzel om gezamenlijk te bedenken wat het nieuwe werken is.” Door de grote saamhorigheid is er veel animo om hieraan te werken. “Dat voert toch weer terug op die bedrijfscultuur. Alles wat je op dat vlak zaait, komt in moeilijke tijden naar boven drijven.” En daarin gaat Pixelzebra ver. Naast het kerstdiner, de familiedag en lunchgesprekken worden er talloze andere activiteiten georganiseerd waar iedereen aan mee kan doen. “Het is nooit verplicht, maar we zien dat mensen graag mee willen doen.” Zo zijn er kennissessies, fitprogramma’s, de drie geadopteerde zebra’s in Diergaarde Blijdorp (“Emma, Marjolein en Eva, onze nieuwe collega’s”), maar ook typische tradities zoals de lunch in het Haagse Indonesische restaurant de Poentjak, om successen van werknemers te vieren.

Bedrijfscultuur ontwikkelen

“Juist die ‘eigen’ dingen maken je bedrijfscultuur”, zegt Lagas. “Wanneer collega’s het leuk vinden om voor jouw bedrijf te werken, zich gezien, gehoord en veilig voelen, komt dat de organisatie ten goede. Niet alleen in moeilijke tijden, zoals nu in de crisis, maar ook daarbuiten. Mensen voelen zich betrokken door de autonomie en verantwoordelijkheid die je ze geeft. Het gevoel dat je allemaal aan hetzelfde doel werkt met dezelfde agenda, is heel krachtig en zorgt ervoor dat je kunt groeien en zelfs in moeilijke tijden kunt floreren.” Niet iedereen is van nature empathisch, maar door dicht bij je werknemers te gaan staan en het bedrijf sámen te runnen, creëer je een veilige omgeving, stelt Lagas. “Veiligheid maakt dat mensen vroegtijdig naar je toe durven komen om te zeggen dat ze vastlopen. Dat geeft jou de mogelijkheid om problemen op te lossen vóórdat ze schade opleveren.” Het ontwikkelen van zo’n empathische radar en bijbehorende bedrijfscultuur is niet van vandaag op morgen gerealiseerd. Het is een proces dat continu moet worden bijgehouden. “Maar het levert je veel waardevols op.”